Telnet jest protokołem umożliwiającym wykonywanie poleceń na odległym komputerze. Daje możliwość pracy w środowisku tekstowym na odległych komputerach, uruchamiania programów, dostępu do baz danych itp. Lokalny komputer emuluje terminal odległego komputera, co stwarza wrażenie pracy w systemie, z którym nawiązano połączenie.
Aby połączenie było możliwe, na zdalnym systemie musi zostać uruchomiony serwer usługi telnet. Standardowo telnet korzysta z portu 23. Klient telnet jest wbudowany w większość systemów operacyjnych, np. Linux, Windows XP. Nie jest wbudowany w Windows 7 i nowsze.
Telnet umożliwia logowanie na zdalnych komputerach i wykonywanie poleceń systemowych. Usługa nie jest bezpieczna, gdyż wszystkie dane, takie jak nazwa użytkownika i hasło, są przesyłane przez sieć w nieszyfrowanej postaci. Wobec tego dostęp przez telnet jest wyłączany lub blokowany przez wielu administratorów.
Aby uruchomić sesję telnetu, w terminalu lub wierszu poleceń Windows, wpisujemy:
telnet nazwa_hosta/adres_IP numer_portu
telnet 192.168.0.25 23
SSH (ang. Secure Shell) jest następcą protokołu telnet. Służy do terminalowego połączenia ze zdalnymi komputerami. W odróżnieniu od telnetu, transfer danych jest szyfrowany (najczęściej algorytmem AES). Każdy komputer podczas pierwszego połączenia generuje dwa klucze: prywatny (musi być starannie ukryty) i publiczny (dostępny dla wszystkich).
SSH pracuje w architekturze klient-serwer. Klient będzie mógł nawiązać połączenie z serwerem tylko wtedy, gdy administrator uruchomi na serwerze usługę dostępu przez SSH. Oprogramowanie standardowo nasłuchuje przychodzące połączenia na porcie 22 protokołu TCP.
Klientem Telnet i SSH może być program PuTTY.